නීතිඥ රසාංඟ හරිශ්චන්ද්‍ර
ලෙනින් ඔක්තෝබර් විප්ලවයෙන් පසු 1918 අගෝස්තු 30 පස්වරුවේ මොස්කව්හි වානේ ආයුධ නිපදවන කර්මාන්ත ශාලාවක දේශණයක් අවසන් කොට සිය මෝටර් රථයට ගමන් කරද්දී ඔහු වෙත පැමිණි කාන්තාවක් බ්‍රවුනින් වර්ගය පිස්තෝලයකින් වෙඩි තැබීය.
තබන ලද වෙඩි තුනෙන් දෙකක් ලෙනින්ගේ ගෙල ප්‍රදේශයටත් අනෙක පෙනහළු වලටත් තුවාල සිදු කොට තිබිණි. 1924 දී මිය යන තුරුම මෙම වෙඩි ප්‍රහාරයන්ගෙන් සිදු වූ තුවාල වලින් ඇතිවූ ආබාධවලින් ඔහු පීඩා වින්දේය.
මෙම වෙඩි තැබීම සිදුකළ 28 හැවිරිදි ෆනී කප්ලාන් (Fanny Caplan ) සාර් රජුගේ අනුගාමිකයෙකු හෝ දක්ෂිණාංශිකයෙකු නොව, එවකට පැවති වාමාංශික ව්‍යාපාරයක් වූ සමාජවාදී විප්ලවවාදී පක්ෂයේ ( Socialist Revolutionary party) සාමාජිකාවකි.
ඇයව අත්අඩංගුවට පත්වීම පිළිබඳව විවිධ මතවාද ඇතත් බොල්ෂෙවික් පක්ෂයේ පාලනය යටතේ පවත්වාගෙන ගිය රහස් පොලිසියට ඇය කළ ප්‍රකාශයේ ” විප්ලවයේ ද්‍රෝහියකු වූ බැවින් තමන් මෙම වැඩි තැබීම සිදුකළ බව ” කියා ඇතත් වෙන කිසිවෙකුගේ නම් හෙළිදරව් කළේ නැත,
රුසියාවේ 1917 පෙබරවාරි මස සිදුවූ (1917 පෙබරවාරි 23 මාර්තු 3) විප්ලවයේ දී වඩාත් ප්‍රබල වූයේ ද වැඩි සාමාජික පිරිසක් සිටියේද සමාජවාදී විප්ලවවාදී පක්ෂයටයි.
1918 සැප්තැම්බර් 3 දින හිසට වෙඩි තබා ඇය ඝාතනය කරන ලදී.
වාමාංශික පක්ෂවල කල්ලිවාදය හා මත ගැටුම් උග්‍ර වූ විට එය ඉතා දරුණු තත්වයට පත් වේ. ජෝසප් ස්ටාලින් විසින් සිදුකළ ලියෝන් ට්‍රොස්කි ඝාතනය සහ 1930 -40 අතර සිදු කර මහා සංහාරය වැනි මර්ධනකාරී සිදුවීම් බොහෝ සමාජවාදී රටවල් වලින් වාර්තා වී ඇත.
1947 පැවති පළමු පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණය ජයග්‍රහණය කිරීමට වාමාංශිකයන්ට නොහැකිවූයේ ලංකා සම සමාජ පක්ෂය, බෝල්ෂෙවික් ලෙනින් පක්ෂය සහ කොමියුනිස්ට් පක්ෂය යනුවෙන් කල්ලි වලට බෙදී සිටි බැවිනි.
වර්තමානයේ අරගලය හා ආශ්‍රිතව සිදුවන වාමාංශික පක්ෂවල මත ගැටුම් ද අපට සිහිපත් කරන්නේ අතීත වාමාංශිකයන්ගේ ක්‍රියා කලාපයයි.
